استصحاب عدم محمولیاستصحاب عدم محمولی به استصحاب عدمِ متعلق به اصل ماهیت یک چیز اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفاستصحاب عدم محمولی، مقابل استصحاب عدم نعتی است و به استصحابی گفته می‌شود که مستصحب آن عدم محمولی می‌باشد، مثل: استصحاب عدم وجود زید. ۲ - توضیحعدم، گاهی به اصل ماهیت چیزی تعلق می‌گیرد و بر آن ماهیت حمل می‌شود، مثل: «زید معدوم» و «شریک الباری معدوم» که عدم، بر ماهیت زید و شریک الباری حمل شده است؛ به استصحابی که مستصحب آن عدمی «به این معنا» است، استصحاب عدم محمولی می‌گویند. گاهی نیز عدم به وصفی از اوصاف ماهیت چیزی که محل عروض آن وصف است تعلق می‌گیرد، نه به اصل ماهیت آن، مثل: عدم قیام زید و یا عدم قرشی بودن زنی معین، که در این دو مورد، اصل وجود «زید» یا «زن» مسلّم است، اما صفت قیام و قرشی بودن از آن‌ها نفی شده است. ۳ - نکته اولدر جایی که عدم به اصل ماهیت تعلق می‌گیرد، از آن به تعلق عدم به ماهیت، به نحو «لیس تامه»، تعبیر می‌شود (عدم محمولی). و در جایی که عدم به وصفی از اوصاف تعلق می‌گیرد، از آن به تعلق عدم به ماهیت، به نحو «لیس ناقصه»، تعبیر می‌شود. ۴ - نکته دومدر این که آیا استصحاب عدم محمولی حجیت دارد یا نه، بین اصولیون اختلاف است. [۵]
کوثرانی، محمود، الاستصحاب فی الشریعة الاسلامیة، ص۵۳.
۵ - عناوین مرتبطعدم محمولی. ۶ - پانویس
۷ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۷۲، برگرفته از مقاله «استصحاب عدم محمولی». رده‌های این صفحه : استصحاب عدمی
|